فلیکر یک تغییر قابل مشاهده، سریع و متناوب در شار نوری است. معمولاً با تغییرات مداوم در ولتاژ یا ولتاژ منبع تغذیه که برای مدت طولانی ادامه دارد، ایجاد می شود. میزان و فرکانس اثر سوسو زدن توسط عوامل مختلفی از جمله نوع روشنایی مورد استفاده، کیفیت منبع تغذیه، نوع درایور مورد استفاده، روش تنظیم، استفاده از دستگاه ها و موتورهای بار متغیر و … تعیین می شود. شدت سوسو زدن به عوامل مختلفی بستگی دارد مانند:
- هر چند وقت یکبار و به طور منظم ولتاژ نوسان می کند.
- چقدر تغییر ولتاژ رخ می دهد.
- نوع نور مانند رشته ای، فلورسنت، LED (دیودهای ساطع کننده نور)، یا HID (سیستم های روشنایی تخلیه با شدت بالا).
- ضریب بهره لامپ [ضریب افزایش اندازه گیری میزان تغییر شدت نور هنگام نوسانات ولتاژ است.
- میزان نور در ناحیه روشن شده (سطوح نور محیط).
- لامپ هایی که بر روی سیستم های الکتریکی متناوب کار می کنند (جریان متناوب)
چگونه از اثر سوسو زدن اجتناب کنیم؟
حفظ روشنایی پایدار و بدون سوسو به محیطی راحت تر و سالم تر کمک می کند. برای اطمینان از یک محیط سالم و بهبود بهره وری در محیط کار و خانه جلوگیری از فلیکر و سوسو زدن منابع روشنایی ضروری است. برای پیشگیری از سوسوزدن منابع نور به کار گرفتن توصیه های زیر می تواند کمک کننده باشد:
- از منابع نوری با کیفیت و معتبر استفاده کنید. منابع نوری ارزان یا با کیفیت پایین سوسو چشمگیرتری دارند.
- به دنبال وسایل روشنایی با بالاترین فرکانس سوسو زدن ممکن، ترجیحا بالای ۹۰ هرتز باشید.
- از اتصال دستگاه های الکتریکی با بارهای متغیر قابل توجه در یک خط الکتریکی مشابه چراغ های LED خودداری کنید، زیرا این امر می تواند نوسانات ولتاژ را افزایش داده و باعث سوسو زدن شود.
- اگر از کلیدهای دیمر با چراغ های LED استفاده می کنید، مطمئن شوید که با LED های قابل تنظیم سازگار هستند.
- ا یک برقکار که می تواند نصب الکتریکی را ارزیابی کند و اقداماتی را برای کاهش سوسو زدن انجام دهد، مشورت کنید.
سوسو زدن نور یا فلیکر چگونه است؟
توانایی درک سوسو زدن منبع نور به فرکانس آن بستگی دارد. به طور کلی، سوسو زدن با سرعت بالایی رخ می دهد که به طور آگاهانه برای چشم انسان قابل درک نیست. با این حال، حتی اگر آگاهانه درک شود، می تواند اثرات نامطلوبی بر سلامتی داشته باشد. به طور متوسط، انسان می تواند تا ۵۰ تغییر نور در ثانیه یا ۵۰ هرتز را با درک واضح تر در محدوده ۱۰ تا ۲۵ هرتز تشخیص دهد. هنگامی که فرکانس از ۵۰ هرتز فراتر می رود، تغییرات نور آنقدر سریع می شوند که ثابت و یکنواخت به نظر می رسند.
به طور کلی، تغییرات کوچک ولتاژ بر دستگاه های الکتریکی تأثیر منفی نمی گذارد، اما نوسانات منظم مکرر در محدوده ۵ تا ۱۵ هرتز می تواند باعث ناراحتی و سردرد و خستگی چشم شود.
فلیکر در فناوری LED
اکثر LED ها با یک آداپتور برق که معمولاً به عنوان درایور شناخته می شود کار می کنند که جریان متناوب ولتاژ بالا را به جریان مستقیم ولتاژ پایین تبدیل می کند. هنگامی که از درایورهای با کیفیت پایین استفاده می شود، مقداری تداخل از جریان متناوب می تواند به LED منتقل شود و باعث این پدیده سوسو زدن شود. با این حال، وسایل روشنایی یا منابع نور LED وجود دارند که دارای سوسو زدن کمتر از ۵ درصد هستند که به طور قابل توجهی فلیکر را کاهش می دهد. این همان چیزی است که به عنوان LED بدون سوسو شناخته می شود.
فلیکر در اتصال الکتریکی
سوسو زدن در منابع نوری قدیمی مانند لامپ های رشته ای و فلورسنت رایج تر است، اما می تواند در دستگاه های الکترونیکی مدرن مانند صفحه نمایش های LED نیز وجود داشته باشد. برخی از افراد نسبت به سایرین نسبت به سوسو زدن حساس تر هستند و اثرات آن می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد
عوارض سوسو زدن نور بر سلامتی
حتی اگر ما به طور آگاهانه سوسو زدن را درک نکنیم، سیستم حسی ما به دریافت مداوم این سیگنال ها ادامه می دهد. از نقطه نظر فیزیولوژیکی، این تظاهرات تکراری و نامرئی می تواند منجر به خستگی بینایی و ناراحتی چشم شود که به نوبه خود می تواند منجر به سردرد شود.
این مسائل از چندین سال پیش با معرفی نورهای فلورسنت در محل کار آشکار شد. استفاده از آن در محل کار، به دلیل چشمک زدن لامپ های فلورسنت، شکایات متعددی را ایجاد کرد. انتقال از بالاست های مغناطیسی به بالاست های الکترونیکی که برای احتراق لامپ ها، تثبیت نوسانات الکتریکی آنها و محدود کردن آنها کار می کنند، ناراحتی چشم را تا ۵۰ درصد کاهش داد. با این حال، امروزه، حتی با فناوری LED، همچنان با این نقص نورپردازی آزاردهنده مقابله می کنیم. بنابراین، اجتناب از اثر سوسو زدن ضروری است.
نحوه اندازه گیری شدت سوسو زدن
فلیکر متر، که معمولا به عنوان فلکرمتر شناخته می شود، سیستمی است که قادر به نظارت و ثبت الگوهای تغییراتی است که در دستگاه الکتریکی رخ می دهد. اطلاعات اضافی مانند دامنه و فراوانی این نوسانات را ارائه می دهد. اندازه گیری حاصل بر حسب درصد سوسو زدن بیان می شود.
تولید کنندگان و متخصصان نورپردازی از فلکرمتر استفاده می کنند تا اطمینان حاصل کنند که محصولات نورپردازی آنها استانداردهای کیفیت و ایمنی را رعایت می کنند و از مسائل مربوط به سوسو زدن در محصولات خود جلوگیری می کنند.
