ریسه نوری یکی از تجهیزات مهم و پر استفاده در نور پردازی نمای ساختمان
نورپردازی با ریسه نوری
استفاده از تکنیک نورپردازی با ریسه نوری در پروسه نورپردازی ساختمان
طرح ذهنی طراح روشنایی و انتخاب نوع تجهیزات با توجه به ایده های هنری او، یکی از اولین و پراهمیت ترین موارد در پروسه نورپردازی نمای ساختمان است. بنابراین شناسایی ابزارها و محصولات این شاخه علمی – هنری و آگاهی از ویژگی های فنی و بصری آنها برای هر طراح نورپردازی ضروری می باشد. دراین مطلب، به معرفی یکی از محصولات پرکاربرد این دسته از تجهیزات نورپردازی به منظور آشنایی با تکنیک نورپردازی با ریسه نوری می پردازیم و علاوه بر توصیف ساختار و ویژگی های فنی و زیر ساخت های آن، عملکرد و مکان هایی که می توان از
از این محصول در آن ها استفاده کرد را بررسی خواهیم کرد. ابتدا به منظور یادآوری به طور مختصر به این مبحث پرداخته می شود که در بررسی و انتخاب محصول برای روشنایی نما باید به کدام یک از ویژگی آنها حتما دقت شود:
- عملکرد از نظر فنی و بصری (الکتریکی و روشنایی) چراغ با توجه به هدف طراح و لوکیشن مورد نظر
استفاده از آن مانند نوع روشنایی، توانایی پخش نور، توان، رنگ نور و …
- خصوصیات فیزیکی مانند: وزن، ابعاد، جنس بدنه و …
- درجه حفاظت محصول در برابر عوامل طبیعی و محیطی.
- نصب، تعمیر یا تعویض محصولات با توجه به مکان دسترسی آنها
ریسه نواری و شلنگی
یکی از منابعی که در نورپردازی استفاده ی فراوان دارد و طرفداران زیادی را به خود جذب کرده است، چراغ هایی هستند که قابلیت پخش نور به شکل خطی دارند که برای ساخت این نوع از تجهیزات روشنایی، ادوات گوناگونی به کار رفته است که یکی از مهم ترین و پرکاربردترین آنها منبع نور ریسه ای است. از کاربرد های آن می توان به استفاده چه در فضا های داخلی و چه در فضا های بیرونی مانند سقف های کاذب و نورپردازی محوطه ها بخصوص نورپردازی نمای ساختمان ها به صورت فراگیر اشاره کرد.
نورپردازی معمولا به استفاده از دو نوع تجهیزات خلاصه می شود: نور پردازی با ریسه نوری و ریسه شلنگی.
منظور از ریسه نوری (LED Strip Light) کدام است؟
این چشمه نوری یک صفحه مدار باریک و منعطف می باشد که دارای ال ای دی هایی (LED: Light Emitting Diode) است که از SMD هایی که با تراکم های متنوع و طیف رنگی هایی مختلف که روی این صفحه چیده شده اند، تشکیل شده است.
این منابع نوری می توانند عاری از پوشش باشند یا با پوشش هایی که جنس آن از سیلیکون شفاف و یا غیرشفاف است، پوشیده شده باشند؛ در نورپردازی با ریسه نوری قابلیت نمایش رنگ به صورت تک رنگ و یا چند رنگ وجود دارد و این محصول از فناوری کنترل داینامیکی رنگ نور برخوردار است که
روشن شدن رنگ ها به طور متناوب را به ارمغان می آورد.
به منظور استفاده از تکنیک نورپردازی با ریسه نوری، ریسه های نوری در طرح های خطی با طول مشخص و یا به صورت کلافی در متراژ های مختلف عرضه می شوند. ولتاژ های کم در حلقه های ۵ متری و ولتاژ های زیاد در حلقه های ۱۰۰ متری تولید می شوند. معمولاً در ریسه های نواری در اندازه های ۵ سانتی متر برای ریسه های با ولتاژ پایین و در ابعاد ۵۰ یا ۱۰۰ سانتی متری برای ولتاژ ۲۲۰ ولت امکان برش وجود دارد؛ در پروسه نورپردازی با ریسه نوری برای نصب آنها در مکان دلخواه به دو صورت می توان اقدام کرد. با استفاده از چسبی که در پشت آنها است و یا با استفاده از بست های دوپایه ای که دارند روی سطوح موردنظر نصب می شوند. منعطف بودن ساختار بدنه محصول و همچنین باریک بودن آن امکان استفاده در فضاهای متعددی را ایجاد کرده است.
منظور از ریسه شلنگی( ting (LED Rope lightکدام است؟
از دیگر انواع ریسه ها در پروسه نورپردازی با ریسه نوری می توان به ریسه شلنگی اشاره کرد؛ این ریسه ها تعدادی ال ای دی به کار رفته در یک لوله استوانه ای از جنس اپوکسی یا سایر مواد پلیمری می باشند که به صورت های شفاف یا غیر شفاف در آن تعبیه می شوند. به دلیل ساختار گرد مانند خود، دارای قابلیت پخش نور ۳۶۰ درجه می باشند. یکی از مهم‌ترین تفاوت این ریسه ها با نوع نواری این است که لامپ ال ای دی به صورت مستقل و مجزا در پوشش پلیمری خود قرار گرفته اند. ریسه های شلنگی مانند ریسه های استریپ از درجه حفاظت و تنوع بسیاری در طیف رنگی نور خود برخوردار هستند، اما در برخی از آن ها امکان تعویض آسان و سریع رنگ رنگ وجود ندارد، چون از ال ای دی تک رنگ استفاده می شود و رنگی بودن محصول را با بهره گیری از پوشش رنگی رویه ی ریسه ها امکان پذیر است. به منظور تغییر رنگ آنها باید پوششی با رنگ های مختلف و متنوع به کار برد.
شدت نور ریسه های شلنگی نسبت به ریسه های استریپ ملایم تر است. همانطور که ذکر شد نسبت به ریسه نواری به دلیل وجود لامپ LED مقداری گرما تولید خواهند کرد. هنگام نصب باید این نکته رعایت شود که این نوع از ریسه ها بر روی سطوح منحنی، به راحتی نصب می شوند، اما در کنج‌ها و گوشه های زاویه دار به راحتی قرار نمی گیرند. بنابراین اگر لازم باشد در سطوح زاویه از ریسه شلنگی استفاده شود، بهتر است مناسب با سطح کنج برش داده شود .
ویژگی های فنی ریسه ها
در میزان ولتاژ ورودی ریسه ها دارای تنوع اند: ولتاژ ۱۲، ۲۴ و ۲۲۰ ولت برای مکان هایی که احتمال خطر وجود آب در آن ها پیش بینی می شود، مناسب هستند؛ در این مکان ها بهتر است که از ولتاژ های کمتر استفاده گردد و البته برای هماهنگی ولتاژ های پایین با جریان برق شهری لازم است از مبدل بهره گرفت.
لازم به ذکر است که از ولتاژ های پایین، معمولا بیشتر از ۶ متر طول نمی توان استفاده نمود، به همین علت است که شرکت های تولید کننده، کلاف های ریسه را در متراژ های پایین، یعنی ۵ متری تولید می کنند و برای ولتاژ های بالا، کلاف های متراژ بیشتر را ارائه می دهند.
چیدمان ال ای دی ها بر روی صفحه مدار با فواصل و تراکم های متفاوت، در میزان نوردهی ریسه ها تأثیر متفاوتی را اعمال می کند؛ معمولا ریسه ها در تراکم های ۶۰، ۱۲۰ و یا ۱۸۰ در هر اندازه تولید می شوند. چیدمان ال ای دی ها در ریسه های نواری می تواند به صورت تک ردیفه، دو یا سه ردیفه قرار گیرد.
همچنین نوع روشنایی با توجه به اینکه قراراست در چه لوکیشنی (فضای داخلی یا بیرونی) استفاده شود، می تواند دارای درجه حفاظت (IP) مختلفی باشد. غالبا ریسه های دارای IP20 در نورپردازی فضاهای داخلی و ریسه های دارای IP65 در نورپردازی نما و فضای بیرونی ساختمان مورد استفاده قرار می گیرند. انواع متنوع دیگری از ریسه ها که در بالاترین درجه حفاظت (IP68) تولید می شوند جهت استفاده در محیط های برخوردار از آب مانند استخرها، مناسب اند.
اندازه چیپ ها SMD یکی دیگر از نکات حائز اهمیت در ویژگی های فنی و ریشه ای ریسه ها نواری است که درساختار آنها مورد استفاده قرار گرفته است و اسامی ریسه ها بر اساس آن دسته بندی می شود. نمونه هایی از این مدل ها به شکل زیر می باشد:
همانطوری که در متن اشاره شد، در برخی از اشکال ریسه های نواری، صفحه مدار در پوششی غیر شفاف از جنس سیلیکون قرار می گیرد. این محصول که به اسم ریسه نئون فلکسی شناخته شده می باشد، به دلیل دارا بودن متریال خود در رنگ های مات، نور را به صورت یکنواخت تری پخش می کند و در عین حال در مقایسه با ریسه های با پوشش شفاف تر، از نور کمتری برخوردار است. درحالی که یکی از مزایا و ویژگی های ممتاز ریسه هایی با پوشش مات و غیر شفاف آن است که به دلیل دیده نشدن و مخفی بودن دیودهای ال ای دی، از نظر بصری و جنبه دکوراتیو مناسب تر است و می توان از آنها برای مکانهایی استفاده نمود که محفظه ای برای قرار دادن ریسه ها وجود ندارد و منبع نوری کاملا قابل مشاهده است.
